Bloeddruk is de kracht waarmee het bloed tegen de wanden van de bloedvaten drukt. Bij hypertensie is die kracht langdurig te hoog. Een normale bloeddruk ligt rond de 120/80 mmHg, waarbij het eerste getal (systolische druk) de druk tijdens het pompen van je hart weergeeft en het tweede getal (diastolische druk) de druk tussen de hartslagen in. Wanneer de bloeddruk boven de 140/90 mmHg komt, spreken we van hypertensie.

Hoewel een hoge bloeddruk op zichzelf vaak geen directe symptomen geeft, kan het op de lange termijn leiden tot ernstige complicaties, zoals een hartaanval, beroerte of nierfalen. (Iqbal & Jamal, 2023)

De oorzaken van hypertensie kunnen variëren, maar over het algemeen verdelen we ze in twee typen:

1. Primaire hypertensie
Dit type, dat bij de meeste mensen voorkomt, heeft geen duidelijke oorzaak. Het ontstaat vaak door een combinatie van erfelijkheid, leeftijd en leefstijlfactoren, zoals een ongezond dieet en te weinig beweging.

2. Secundaire hypertensie
Dit type wordt veroorzaakt door een onderliggende aandoening, zoals nierproblemen, hormonale stoornissen (bijvoorbeeld het syndroom van Cushing), of het gebruik van bepaalde medicijnen. In dit geval is de bloeddrukstijging vaak een gevolg van iets anders. (Oparil et al., 2018)

Er zijn veel factoren die je risico op hypertensie verhogen. Hier zijn de belangrijkste:

• Overgewicht: Extra kilo’s zetten de bloedvaten onder druk.
• Zoutgebruik: Te veel zout in je dieet kan je bloeddruk verhogen.
• Gebrek aan beweging: Regelmatige lichaamsbeweging helpt de bloeddruk onder controle te houden.
• Roken en alcohol: Beide verhogen het risico op hart- en vaatziekten, inclusief hypertensie.
• Leeftijd en erfelijkheid: Naarmate men ouder wordt, stijgt de kans op een hoge bloeddruk. Als hoge bloeddruk in de familie voorkomt, is men extra vatbaar.

(World Health Organization: WHO & World Health Organization: WHO, 2023)

Een van de meest verraderlijke aspecten van hypertensie is dat het vaak geen symptomen geeft. Dit maakt regelmatige bloeddrukmetingen extra belangrijk, vooral als iemand een van de risicofactoren heeft. In sommige gevallen kunnen mensen met een zeer hoge bloeddruk last krijgen van:

• Hoofdpijn
• Kortademigheid
• Neusbloedingen
• Duizeligheid

Maar meestal merk je niets, totdat er complicaties optreden.

(World Health Organization: WHO & World Health Organization: WHO, 2023)

Als je bloeddruk voortdurend te hoog is, worden de bloedvaten en organen extra belast. Dit kan leiden tot:

• Hartziekten: Zoals een hartaanval of hartfalen.
• Beroertes: Door schade aan bloedvaten in de hersenen.
• Nierschade: Hoge bloeddruk kan de nieren langzaam beschadigen.
• Problemen met de ogen: Zoals hypertensieve retinopathie, wat zelfs tot blindheid kan leiden
• (World Health Organization: WHO & World Health Organization: WHO, 2023)

Het goede nieuws is dat hypertensie vaak goed te beheersen is, en soms zelfs te voorkomen. Hier zijn enkele praktische tips:

1. Eet gezond en zoutarm
Kies voor een dieet rijk aan groenten, fruit, volkorenproducten en magere eiwitten. Vermijd kant-en-klaarmaaltijden en snacks met veel zout. Probeer niet meer dan 6 gram zout per dag te eten.

2. Blijf in beweging
Regelmatige lichaamsbeweging, zoals wandelen, fietsen of zwemmen, kan de bloeddruk aanzienlijk verlagen. Probeer minstens 30 minuten per dag actief te zijn.

3. Let op je gewicht
Afvallen, zelfs een paar kilo, kan al een groot verschil maken in de bloeddruk.

4. Stop met roken
Roken verhoogt de druk op de bloedvaten en verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.

5. Beperk alcohol
Drink niet meer dan één glas per dag voor vrouwen en twee glazen voor mannen.

6. Medicatie
Als leefstijlveranderingen niet voldoende zijn, kan een arts medicijnen voorschrijven, zoals bètablokkers, ACE-remmers of diuretica.

(Iqbal & Jamal, 2023 & Oparil et al., 2018) 

Hypertensie is misschien een stille aandoening, maar het is verre van ongevaarlijk. Het goede nieuws? Met een gezonde leefstijl en eventuele medische ondersteuning kan de bloeddruk vaak goed onder controle gehouden worden. Neem de tijd om voor je hart en bloedvaten te zorgen.